Bebeğinizin karnınızdayken size hissettirdiği güzel duygular ve doğum anınız, daha dün gibi aklınızdayken minik yavrunuz şimdi kucağınızda ve gün geçtikçe duyuları ve algıları inanılmaz bir biçimde açılıyor. Küçük meraklı gözleri, sorgular bakışları ve araştırmacı minik tombik parmakları ile bebeğiniz bizce öğrenmeye hazır! Oyun zamanlarında geçirdiğiniz keyifli anların yanı sıra şimdi de biraz eğitsel aktivitelere vakit ayırmanın tam vakti! O zaman rutinlerinize ve oyun zamanlarınıza özenle seçeceğiniz, belki de “bebeğimin ilk kitapları” diyerek seçtiğiniz, kitapları dâhil edebilirsiniz.
Bebek kitaplarını ilk aylardan itibaren ona sunabilir, tepkisini gözlemleyebilirsiniz. “Ama daha bebeğim minicik, kitaplar ilgisini çeker mi?” ya da “Bebek kitabı okumak yerine oyuncaklarla oynasak…” diye düşünebilirsiniz. Fakat ilk bebek kitapları öylesine ilgi çekici görsel öğeler ve eğitsel içeriklerle hazırlanıyor ki emin olun, bebeğiniz gördüğü ilk anda ona dokunmak isteyecek ve hemen işe koyulup incelemelerine başlayacaktır. Elbette dikkat süresi az olabilir, ancak kitapla geçirdiği zamanı uzatmak da size düşüyor. İlginç tonlamalar yaparak, kavramları ve görselleri işaret ederek ve teatral yeteneklerinizi devreye sokarak keşfetmeye devam etmesi konusunda onu destekleyebilirsiniz.
Bebek Kitapları Ne İşe Yarar?
Bebek kitapları bebeklerin gelişimi açısından çok özel bir yere sahiptir. “Bebeğimin ilk kitapları ne işe yarar, nasıl bir fayda sağlar?” diye merak ediyorsanız hemen cevaplayalım: Bebeğin ilk kitapları hayal gücünü besler, okumayı sevdirir, ebeveyn-bebek ilişkisini güçlendirir, bebeğinizle kaliteli vakit geçirmenizi sağlar. Bebeğinizin iletişim kurma becerisi edinmesine yardımcı olur. Kitaba dokunan bebeğiniz farklı dokuları deneyimler. Kitabın sayfalarını çevirmeye çabaladıkça ince motor becerilerini geliştirir. Kısacası kitaplar kavram kazanımı, motor ve duyu gelişimi, sosyal-duygusal gelişim, dil gelişimi gibi pek çok gelişim alanını destekler. Üstelik bunu eğlenerek yapmanızı sağlar.
Günümüzün çocuk gelişimi konusundaki en çıkmaz sorunlarından biri olan ekran bağımlığının önüne geçmeniz konusunda da size yardımcı olabilir. Bebeğiniz telefon, tablet, bilgisayar, televizyon ekranlarına maalesef ilgi duyacaktır, bu kaçınılmaz. Ancak bu süreyi en aza indirebilmek için bebeklikten itibaren onu kitaplarla tanıştırıp kitap sevgisi aşılamanız fayda sağlayabilir.
Bebeklerde Kitap Alışkanlığı Nasıl Oluşur?
Bebeğinize kitapları sevdirmek ve okumayı bir alışkanlık haline getirmesine yardımcı olmak için öncelikle ona ilgisini çekebilecek, eğlenceli, donanımlı ve ayına/yaşına uygun ürünler seçmeniz gerekir. “Bebeğimin ilk kitapları” olarak hazırlanan ve kavram öğrenimini amaçlayan ürünlerle başlangıç yapabilirsiniz. Bebeğinizin ilk kitaplarını odasında hazırladığınız özel bir dolap ya da rafa sıralayabilirsiniz. Hatta mümkünse boyuna uygun ve erişebileceği ölçüde bir kitaplık seçmeniz, yürümeye başladığında kitaplarını kendisinin seçmesi ve hatta kendi kendine okumaya başlaması konusunda yönlendirici olabilir. Zira bilirsiniz, pek çok bebek ve çocuk sevdiği konularda kendi işini görmeyi, dâhil olmayı ve seçimlerini kendi başına yapmayı sever.
Bu süreçte elbette size büyük görevler düşüyor. Kitapların eğlenceli olduğunu, kitap okumanın ise oyun oynamak kadar keyifli bir aktivite olduğunu ona sezdirmeniz gerekebilir. Bunun için keyifli kitap okuma rutinleri oluşturabilirsiniz. Onunla yakın temas kurarak kitap okumayabilir, farklı ve iniş çıkışlı teatral tonlamalarla ilgisinin kitap üzerinde kalmasını sağlayabilirsiniz; çünkü bebeklerin dikkat süreleri oldukça kısadır, yapacağınız küçük gösteriyle bu dikkat süresini uzatabilirsiniz. Eğer yemek yemek, uyumak, oyun oynamak gibi bir rutin halinde bunu bir aktiviteye dönüştürebilirseniz kitap okumak bebeğiniz için zamanla bir alışkanlık haline gelebilir. Yemek yerken, uyku öncesi, banyoda, yolculukta kısacası dilediğiniz her an ona kitap sunarak rutininizi güçlendirebilir, bebeğinizin kitap sevgisini pekiştirebilirsiniz. Son olarak bebeğinizin sizi kitap okurken görmesi, ona rol model olmanız oldukça etkili olacaktır. Siz de kendinize bir kitap okuma rutini oluşturabilirsiniz.
Bebeğinizin İlk Kitabını Alırken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Bebeğimin ilk kitapları diyerek satın aldığınız ürünler ağırlıklı olarak eğitici özellikte olacaktır. Bu bakımdan özellikle kavram kazanımını destekleyen eğitici kitaplar en sık kullanacağınız ürünler arasında yer alacaktır. Binlerce ürün içerisinden bebeğiniz için en uygun olanı seçmek çok da kolay bir iş değildir. Elbette önce bu işin püf noktalarını bilmekte fayda var. O zaman kitap seçerken nelere dikkat etmeniz gerekir, gelin madde madde sıralayalım:
- Bebeğinizin ilk aylarında kullanmak üzere kitap seçecekseniz, görsel öğelerine dikkat etmenizi öneririz. İlk aylarda bebeğinizin ilgisini çekmenin en iyi ve kolay yolu görsel uyaranları kullanmaktır. Bu bakımdan bebeğimin ilk kitapları niyetiyle aldığınız ürünlerde renk kombinasyonu ve büyüklükleri bakımından özenle hazırlanmış görsel öğelerin bulunmasına dikkat edin.
- İlk aylarda metin içeriğinden ziyade resimlemelerin çok olduğu ürünleri tercih edebilirsiniz. Metin içerikleri mümkünse sadece kelimelerden oluşmalıdır.
- 6 ay öncesi dönemde 3 boyutlu kitaplar bebeğinizin ilgisini çekebilir. Hareketli, sürprizli kitapları da tercih edebilirsiniz. Elbette daha sonraki aylarda da bu kitapları kullanabilirsiniz.
- Bebeğiniz 5-6 aylık olunca kitaplara kendisi uzanacak, temas etmeye çalışacaktır. Bu bakımdan duyu yönünden zenginleştirilmiş kitapları tercih edebilirsiniz. Hışırtılı parçalar, dokulu kumaşlar içeren yumuşak kitaplar, bebeğimin ilk kitapları diyeceğiniz türde kitaplardır. Ayrıca bu ürünler bebeğinizin duyu gelişimini de destekler. Bu dönemde bebeğiniz ilk dişlerini çıkarabilir. Bu nedenler diş kaşıyıcı özellikli kitapları tercih edebilirsiniz. Damakları kaşınan bebeğiniz eline geçirdiği her şeyi ısırmaya çalışabilir, kitaplar da dâhil… Bu yüzden yıpranma ihtimali düşük olan, dayanıklı malzemelerden üretilmiş bebek kitaplarını tercih edebilirsiniz. Kumaş kitaplar iyi bir seçenek olabilir.
- Bebeğimin ilk kitapları başlığı altında yer alan sesli kitaplar da erken dönemde oldukça ilgi çekici olabilir. Şarkı, masal, kavram bilgisi içeren bu konuşan kitaplar da sizin için iyi birer alternatif olabilir.
- İlerleyen aylarda biraz daha etkinlik ve macera arayan bebeğiniz için oyunlu kitapları tercih edebilirsiniz. Taşıtlar, hayvanlar, sayılar gibi çeşitli konseptlerde hazırlanan bu kitaplarla bebeğiniz eğlenceli oyunlara kendini kaptırırken kavram gelişimi, odaklanma ve dikkat becerisini geliştirebilir.
- Büyüdükçe ilgisi ve yönelimleri değişen bebeğiniz için alıştırma kitapları da oldukça keyifli olabilir. İçerisinde yer alan etkinlikler ve görsel öğelerle bebeğinizin dilsel, görsel ve bilişsel gelişimini destekleyebilirsiniz.
Kitaplar, hayatımızın ilk aylarından çocukluk ve yetişkinlik dönemlerine kadar hepimizin pek çok kazanımlar elde etmesini sağlayan hazinelerdir. Hayallerinizde kitapsever bir çocuk varsa, o zaman işe erkenden başlamakta, kitap okumaya bebeklikten başlamakta fayda var.
