Rutin çalışma hayatınız ve yorgun mesailerinizin arasında aldığınız mucizevi bir haberle, bebek haberiyle beraber tüm hayatınızda artık yeni bir sayfa açılıyor. Artık aldığınız nefesi, duyduğunuz sesi, hissettiğiniz tüm duyguları bebeğinizle beraber yaşayacaksınız. Yediğiniz her şeyi onla paylaşacak, bir ömrünüzü onun iyiliği, sağlığı ve mutluluğuna adayacaksınız. Aldığınız haberle birlikte siz bunları düşünürken bir başka tarafta da iş yaşantınıza dair sorumluluklarınız sizi bekler. Tam da bu noktada çalışma hayatınıza dair düşüncelerle annelik heyecanınız iç içe geçerken kafanızda türlü sorular canlanabilir. Ne de olsa anne olmak ve çalışan bir kadın olmak bir araya gelince şartlar biraz daha zorlaşabiliyor.
Siz de çalışan bir anneyseniz iş hayatına dönüp kariyerinize devam etmek ile yoğun ve hassas annelik duyguları arasında kalabilirsiniz. Eğer tam da böyle hissediyorsanız endişelenmeyin. Doğum sonrası işe dönüşünüzü kolaylaştırmak, kariyerinizi annelikle beraber sürdürebilmenize destek olmak, gebelik haberini aldığınız ilk günden bu yana bebeğinizle kurduğunuz hassas bağı sarsmamak adına sizin için hamile çalışan hakları düzenleniyor. Hamilelerin çalışma saatleri, gebelik sürecinde ve doğum sonrası işe dönüşte haklarınız, düzenlenen yasalar ile korunmaya çalışılıyor.
Hamileyken çalışmak hem sağlık hem de hukuk boyutu olan bir konudur. Yasalar aracılığıyla alınan önlemlerle birlikte hamile çalışan hakları ve sağlığı güvence altına alınır. Bu bakımdan yasal haklarınızı bilmeniz ve savunmanız son derece önemlidir.
İş Kanunu’nda hamile çalışan hakları çeşitli maddelerle düzenlenmiştir. Şimdi gelin bunlara kısaca göz atalım:
- Çalışan bir hamile olarak doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık bir izin süreniz vardır. Eğer çoğul gebelik durumunuz varsa bu süreye 2 hafta daha ekleme yapılır. Bununla birlikte sağlık durumunuz iyiyse ve çalışmaya devam etmek istiyorsanız hekiminizin onayı dâhilinde, doğumunuza 3 hafta kalana kadar çalışmayı sürdürebilirsiniz. Bu şekilde kalan izinlerinizi doğum sonrasında da kullanabilirsiniz.
- Hamile çalışan haklarınız içerisinde gebeliğiniz boyunca yaptırmak zorunda olduğunuz rutin kontroller ve tetkikleriniz de yer alır. İş yeriniz bunun için size ücretli izin vermekle yükümlüdür.
- Hamile çalışan hakları çerçevesinde gebelikten doğuma kadar, doğum sonrası ise 1 yıl boyunca gece çalıştırılmanız yasaktır.
- Gebelikte çalışma esnasında hekiminizin raporu ile daha hafif işlerde çalıştırılmanız mümkündür ve bu durum ücretinizde herhangi bir değişikliğe neden olmaz.
- Hamilelerin çalışma saatleri günde 7.5 saat ile sınırlandırılmıştır.
- Eğer çalışan ebeveynler iseniz, bebeğiniz ilköğretim çağına gelinceye kadar iş yerinizden kısmi zamanlı çalışma talep edebilirsiniz. Bunun için talebinize yönelik yazılı belge düzenlemeniz ve eşinizin çalıştığını da belge ile kanıtlamanız gerekir.
- Doğumdan sonraki izin sürenizin bitiminde dilerseniz yazılı beyanınız ile hemen çalışma hayatına dönmeyebilirsiniz. Bebeğinizin ihtiyaçlarını karşılamak ve bakımını sürdürebilmek amacıyla ilk doğumunuzda 60, ikincisinde 120, sonrakilerde ise 180 gün olacak şekilde ücretsiz izin hakkınızı kullanabilirsiniz.
- Bebeğiniz 1 yaşına gelene kadar günlük 1.5 saatlik süt izniniz vardır. Emzirme saatlerini belirleyebilir, bu süreyi bölebilirsiniz.
Hamilelikte Çalışma Rutini Nasıl Olmalı?
Gebelik süreciniz boyunca herhangi bir sağlık sorununuz yoksa ve hekiminiz de onay veriyorsa sağlığınızı gözeterek çalışmaya devam edebilirsiniz. Hatta bu size çok daha iyi bile gelebilir. Ancak unutmayın ki minik bebeğinizin büyümesi ve kilo alım hızı arttıkça sizin de bedensel yeterlilikleriniz özellikle son aylarda kısıtlanmaya başlar. Çalışırken ayakta ya da aynı pozisyonda kalmaya bağlı olarak çeşitli sorunlar yaşayabilirsiniz. Bunun için kendinizi korumaya alarak çalışmaya devam edebilirsiniz. Örneğin iki saatten fazla oturur pozisyonda kalmamaya özen gösterebilir, ufak molalarla bedeninizi canlandırabilirsiniz. Eğer gebeliğe bağlı birtakım zorluklar yaşıyorsanız yasal haklarınızı devreye sokabilirsiniz. Hamilelikte esnek çalışma ile daha konforlu bir mesai geçirebilirsiniz.
Gebeliğiniz boyunca çalışma rutininizin artık eskisi gibi olamayacağını unutmayın. Hamilelikte ayakta çalışmak, çalışma trafiği gerekçesiyle beslenme düzeninizi bozmak, ağır kaldırmak, sigara dumanına maruz kalmak gibi eskiden belki de pek önemsemediğiniz bazı sorunlar sizi ve bebeğinizi etkileyebilir. Bu bakımdan gebeliğiniz boyunca çalışma rutininizi gözden geçirmeniz ve sağlığınızı gözeterek yeniden düzenlemeniz gerekebilir.
Hamilelikte Çalışırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Hamileliğiniz süresince çalışma hayatınızda artık pek çok ayrıntıya karşı daha duyarlı olabilirsiniz. Örneğin daha önce önemsemediğiniz fotokopi cihazları, güvenlik kapıları, ortamdaki telefon ve bilgisayar sayısının fazlalığı konusunda endişe duyabilirsiniz. Çalışırken bunlardan uzak durmak pek mümkün gözükmese de hekiminizden bilgi alarak ve olabildiğince çalışma arkadaşlarınızın hoşgörüsünden faydalanarak bu süreci minimum kaygıyla tamamlamaya çalışabilirsiniz.
Hamilelerin çalışma saatleri boyunca beslenme düzenlerinde bazı aksamalar olabilir. Bu durumu en aza indirgemek için sağlıklı atıştırmalıklarınızı yanınızda taşıyabilir, hassas durumunuz sebebiyle midenizin izin vermediği yemekler için alternatif öğünler hazırlayıp bunları da yanınızda bulundurabilirsiniz. Hamilelerde çalışma ortamında uzun süre ayakta kalmak ya da oturur vaziyette bulunmak sorun yaratabilir. Özellikle son aylarda bel ve sırt ağrılarınız, ödem, varis gibi sorunlarınız varken bir de çalışma şartları bu sıkıntılarınız ikiye katlayabilir. Böyle anlarda bebeğinizin tekme ve yumrukları sizi mola vermeniz gerektiği konusunda uyaran doğal bir alarm gibidir. 2 saatten fazla süren masabaşı çalışmalarda ayağa kalkabilir, ayakta kalıyorsanız ise, bir süre oturarak kendinizi ve bebeğinizi dinlendirebilirsiniz. Ortamda yeteri kadar havalandırma yapılıyor olması da sizin için önemli bir ayrıntıdır. Unutmayın ki siz ve bebeğiniz için en önemli gıda oksijendir. Bu bakımdan ortak alanlarda sigara dumanına maruz kalıyorsanız veya yeteri kadar temiz hava bulunmadığını düşünüyorsanız çevrenizdekileri uyarabilirsiniz.
Hamileyken Ne Kadar Çalışılmalı?
Hamileyken uzun süren mesailer sizi hem zihnen hem de bedenen zorlayabilir. Yoğun geçen bir mesainin sonunda o gün bebeğinizin pek hareket etmediğini fark edebilirsiniz. Bunun sebebini hiç düşündünüz mü? Siz yorulmayın, hemen cevaplayalım: Tempolu bir günün ardından sizinle beraber minik bebeğiniz de yorulur. Bu yüzden böyle zamanlarda ondan her zamanki tekme ve yumruk performansını beklemeyin. Onun da biraz dinlenmeye ihtiyacı var. Bu yüzden gerek mesainiz esnasında gerekse evinize döndüğünüzde kendinizi bitkin hissediyorsanız unutmayın ki bebeğiniz de yorgundur. O anki işiniz ne olursa olsun her şeyi bırakıp kendiniz ve bebeğinize ufak bir mola verin.
Uzun süren mesailerin zorlayıcı etkisi düşünülerek hamilelerin çalışma saatleri yasalarla sabit hale getirilmiştir. Buna göre günde maksimum 7.5 saat çalışmanız yasaldır. İş yerinizde sizden fazlası bekleniyorsa yasal haklarınızı hatırlatabilirsiniz.
9 aylık tatlı birlikteliğinizin sonuna geldiniz. Minik yolcunuzun dünyaya gelmesine çok az bir zaman kaldı. Gebelik izninize ayrılarak kalan süreyi doğum çantası hazırlamak, alışveriş yapmak, bebek odasını düzenlemek gibi tatlı hazırlıklarla geçirebilirsiniz.
