Bebeğini özenle büyüten her anne baba beslenme konusuna çok önem verir. Sizin de ek gıda döneminden bu yana bebeğinizin her besin grubundan dengeli bir biçimde beslenebilmesi için büyük çaba sarf ettiğinize eminiz. Hatta bebeğiniz beslenirken “O doydukça ben doyuyorum.” dediğinizi de duyar gibiyiz. Ebeveyn olarak çocuğunuza lezzetli, besleyici öğünler hazırlamak ve hazırladığınız yemekleri iştahla yediğini görmek istersiniz. Ama bazen işler yolunda gitmeyebilir ve kendinizi “Çocuğum yemek yemiyor.” , “Yemek seçen çocuğa nasıl davranmalı?” gibi sorulara cevap ararken bulabilirsiniz. Bebeklik ve çocukluk döneminde en sık görülen sorunlardan biri olan iştahsızlık, yemek seçme ve çözüm önerileri için size yardımcı olabileceğini düşündüğünüz bir yazı hazırladık.
Çocuklar Neden Yemek Seçer?
Bebeğinizle ilgili yemek problemleri yaşıyor ve çocuğum yemek yemiyor diyorsanız çözüm bulmak için önce bunu neden yaptığını anlamanız gerekir. Bebek ya da çocukların yemek seçmesinin birçok nedeni olabilir. Şimdi gelin, bunlara bir göz atalım:
- Bebeğin ebeveynlerinden ilgi ve sevgi beklentisi olabilir. Dikkatleri üzerine çekmek için yemek seçebilir. O yemek yemedikçe dikkatleri üzerine topladığını fark ettiğinde bu davranışını sürdürebilir.
- Bazı yemeklerin tadını, kokusunu ya da görüntüsünü beğenmiyor olabilir.
- Duygu durumu iştahını etkileyebilir. Köklü değişimler, travmalar, kardeşin doğması, taşınma gibi her türlü stres faktörü yemek yemesine etki edebilir.
- Anne-çocuk arasındaki ilişki, annenin kaygı ve stres durumu, yemek öğünlerindeki gerginlikler (dökmesin, hemen yemeğini yesin, hepsini bitirsin türündeki kaygılardan doğan gerginlikler) de çocuğunuzun yeme davranışını etkileyebilir.
- Sorunun kökeninde duyusal faktörler yatıyor olabilir. Bazı yemeklerin fazla yumuşak, pütürlü ya da kıtır olması onu rahatsız ediyor olabilir.
- Yemek yemeyi çocuğa bir zorunluluk olarak sunmak tam tersi davranışlar geliştirmesine neden olabilir. Baskı ve stres ortamında beslenen çocuk öfkelenip yemek yemeyi reddedebilir.
- Yemek seçen bebek, yeni yemekleri denemeye karşı isteksiz olabilir.
- Yemek öğünlerinden önce çocukların atıştırması iştahını etkileyebilir.
- Bebeğiniz hasta, mutsuz ya da gergin olduğu zamanlarda sunduğunuz yemekleri, o anki ruh durumu ile ilişkilendirerek klasik koşullanma yaşamış olabilir.
Yemek Seçme Nasıl Önlenir?
Siz de “Çocuğum yemek yemiyor ne yapmalıyım?” cümlesini sık sık kurmaya başladığınızı fark ettiyseniz bazı önlemler almanın vakti gelmiş olabilir. Yemek seçen bebekler için neler yapabilirsiniz, şimdi gelin önerilerimize kulak verin:
- Ailece sofraya oturmaya gayret edin. Bu, bebeğinizde beraber yemek yeme kültürünün gelişmesine yardımcı olur.
- “3 yaşındaki oğlum yemek yemiyor.” ya da “Kızım yemek yemiyor.” diyerek kaygılanmayı bir kenara bırakın. Zira bu tür kaygılar sebebiyle oluşan stresli ortam ve davranışlardan bebeğiniz de payını alır.
- İstediğiniz yemeği yemesi için çocuğunuza rüşvet teklif etmeyin. Oyun, televizyon, telefon, sevdiği başka bir besin, abur cubur gibi unsurları ödül ya da pazarlık malzemesi haline getirmeyin. Bu, çocuğunuzun davranışını daha da pekiştirebilir.
- Etraf kirlenecek kaygısıyla bebeğinize yemek yedirmek yerine kendi kendine yemek yeme alışkanlığını kazandıran blw yöntemini deneyin. Bebeğinizin kendi çabasıyla beslenmesi yemek yeme konusunda daha hevesli olmasını sağlayabilir.
- Ona eğlenceli ve ilgi çekici tabaklar hazırlayabilirsiniz. Bunun için gıdaları kullanabileceğiniz gibi renkli, desenli ve figürlü sofra ve yemek gereçlerinden de faydalanabilirsiniz.
- Çocuğum yemek yemiyor diyerek ısrarcı davranmayın. Israrınız yememe davranışını pekiştirebilir. Bunun yerine bebeğinizin acıkmasını bekleyin. Acıktığında mutlaka yanınıza gelecek ve sizden yemek isteyecektir.
- Çocuğunuz bazı gıdaları seçip yemeyi reddediyorsa hemen pes etmeyin. Bebeklerin damak tatları zaman içerisinde değişebilir. Çeşitli aralıklarla teklifinizi sürdürün. Farklı tarifler de deneyebilirsiniz.
- Bebeğiniz hazırladığınız yemeği yemiyor diye başa bir seçenek sunmayın. Bu durum seçicilik davranışının pekişmesine neden olabilir. Her öğünde bebeğinizin yemekten hoşlandığı bir gıda bulunmasını sağlayabilirsiniz.
- Sevmediği besinleri sevdiği besinlerle beraber ya da karıştırarak vermeyi deneyebilirsiniz.
- Çocuklar her şeyde anne babalarını rehber alırlar. Bu yüzden ona bu konuda da iyi bir rol model olun.
- Alışveriş, yemek hazırlama, sofra kurma gibi aşamalara bebeğinizi de dâhil edebilirsiniz.
Yemek Seçme ve Yemek Yememe Farkları!
Bebeklerde ya da çocuklarda yemek seçme davranışı farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Birçok anne çocuğum yemek yemiyor diyerek bebeğinin beslenmesinden yakınır. Ancak her çocuk özeldir ve her birine ayrı şekilde yaklaşmak gerekir. Bazı çocuklarda iştahsızlık yemek seçme şeklinde ortaya çıkabilir. Bazı gıdalara yönelip bazılarını reddetme eğilimi olabilir. Bazı çocuklar oldukça yavaş bir şekilde yemek yiyebilir, bu da bir yemek yeme sorunudur. Kimi çocuklar ise ağızlarına aldıkları lokmayı uzun süre ağızlarında bekletebilirler. Bazen çocuklar öğünlerini az porsiyonlar halinde bile olsa tüketirken bazen uzun bir süre boyunca sadece belirli bir iki gıdayı seçerek yiyebilirler. “2 yaşında yemek yemiyor.” diyorsanız bu da dönemsel olabilir. 2 yaş sendromundan dolayı her şeyi reddetme eğiliminde olan bebeğiniz yemek yeme konusunda da isteksiz, hatta hırçın davranabilir. Bebeğinizin hekim kontrollerinde gelişimine dair herhangi bir sorun bulunmuyorsa bu tür davranışların geçici olabileceğini göz önünde bulundurarak sakin ve sabırlı kalmaya çalışın.
Yemek Seçen Çocuğa Nasıl Davranılmalı?
Kızım ya da oğlum yemek yemiyor cümlesini kuran pek çok anne tedirgin ve kaygılı olabilir. Yeterli ve dengeli beslenme konusunda hissettiğiniz sorumluluk duygusu, çocuğunuza gergin ve bazen de tahammülsüz davranmanıza yol açabilir. Böyle zamanlarda olabildiğince sabırlı olun. Israrcı olmayın. Bebeğinizin acıktığında yemek talebinde bulunacağını aklınızdan çıkarmayın. Böyle durumlarda yemek seçen çocuğu aç bırakmak yöntemi denense de bunu çocuğunuzun acıkmasını beklemek şeklinde ifade etmek daha doğru olabilir. Tercih ettiği gıdaları hemen sunmak ya da yemek yemedi diye farklı gıdalarla açlığını gidermesine göz yummak yerine beklemeyi deneyebilirsiniz.
Bebekler büyürken pek çok evreden geçerler. Bazı evreler hem bebeğiniz hem de sizin için zorlayıcı olabilir. Yemek seçme davranışı da bunlardan biridir. Sorun her ne olursa olsun bir ebeveyn olarak ilk yapmanız gereken şey, altta yatan sebebi bulmaktır. Unutmayın, çocuğunuzu en iyi siz tanırsınız. Biraz sabır, biraz da anlayışla bu geçici dönemi de kolayca atlatabilirsiniz.
