Doğduğu andan beri özenle her türlü bakımını gerçekleştirdiğiniz minik kuzunuz temel beceriler konusunda kendini oldukça geliştirdi. Artık yürüyor, kendini kelimelerle ifade edebiliyor, parmaklarını ustalıkla kullanıyor, kıyafetlerini giydirip çıkarırken size destek oluyor. Bebeğiniz günden güne büyürken artık bezini çekiştirdiğini, tuvalet ve klozetle ilgilenmeye başladığını, size bir şeyler anlatmaya çalıştığını mı fark ediyorsunuz? O halde bebeğinizin sinyallerini dikkatle takip edin, tuvalet eğitimi vakti gelmiş olabilir.
Tuvalet Eğitimi Nedir?
Tuvalet eğitimi, çocukların tuvalet ihtiyaçlarını bebek bezi yerine tuvalet ya da lazımlık yoluyla gidermelerini öğretme sürecidir, diyebiliriz. Bebekler bezinin kirlenmesinden rahatsızlık duymaya başladıklarında bunu çeşitli işaretlerle size iletmeye çalışırlar. Bazen kelimelerle bazen ise vücut diliyle verdikleri bu mesajları dikkatle takip ederek çocuk tuvalet alıştırma çalışmalarına başlayarak eğitimi sürecini başlatabilirsiniz. Elbette bunun için bebeğinizin mesane ve bağırsak kontrollerinin gelişmeye başladığından ve ruhsal-duygusal açıdan da bu sürece hazır olduğundan emin olmalısınız.
Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?
Minik yavrunuzun size ilettiği işaretleri takip ederek doğru zamanın geldiğine karar verdiniz. O halde adım adım sürece başlayabilirsiniz. Öncelikle bebeğinizle nasıl bir dilde konuşacağınıza karar verin ve belirli sözcükler seçip onu alıştırın. Çiş, kaka, ıslak, kuru, bez, temiz, kirli, tuvalet, lazımlık gibi konu ile alakalı sözcükleri edinmesini ve anlamasını sağlayın.
Bebeklere lazımlık ile mi klozet adaptörü ile sürece başlayacağınıza karar verin. Çocuklara lazımlık kullanmak, ayaklarını yere basabildikleri için kendilerini daha rahat ve güvende hissetmelerini sağlayabilir. Eğer banyo ürünlerinden biri olan klozet adaptörünü kullanmak istiyorsanız, bir yükselti kullanarak da bebeğinizin konforunu sağlamanız mümkün. Lazımlık kullanmaya karar verdiyseniz en kullanışlı lazımlık hangisi ufak bir araştırma yapabilirsiniz. Küvet ve banyo aksesuarları içerisinde bulunan lazımlıklar müzikli, eğlenceli çeşitleri, baskılı, renkli görünümleri ve aksesuarlı modelleri ile çocukların ilgisini çekebilir. Lazımlık kullanmayı düşüyorsanız onu banyoda bebeğinizin ulaşabileceği bir konumda tutmaya özen gösterin. Bebeğinizin lazımlık ve tuvalet için nereye yöneleceğini bilmesine yardımcı olabilir.
Tuvalet eğitiminde ilk gün bebeğinize artık bezini takmayacağınızı anlatmakla işe başlayabilirsiniz. Bağırsak hareketlerini öngörebiliyorsanız tuvalete teşvik edebilirsiniz. Oturmak istemezse zorlamayın. Ancak direnç göstermezse onunla iletişim kurup orada durmasını sağlayabilirsiniz. Konuyla ilgili bir kitap okuma, oyuncaklar ve şarkılar da bebeğinizin orada geçirdiği süreyi eğlenceli hale getirebilirsiniz.
Eğitimin başlangıcında bebekler genellikle tuvalet ihtiyaçları olduğunu son anda fark ederler. Dolayısıyla söylediği an hemen götüremezseniz üzerini ıslatabilir. Bunun önüne geçmek için belirli aralıklarla, örneğin her saat, minik kuzunuza tuvalet ihtiyacının olup olmadığını sorabilir, onu tuvalete gitme konusunda teşvik edebilirsiniz. Böylece zamanla bebeğiniz tuvalete gitme fikrine alışacaktır. Tuvalet eğitiminde çocuğun çişini tutması ile beraber artık sizin ve bebeğiniz için yepyeni bir dönem başlamış olacaktır.
Bebeğiniz çişini tuvalete yaptığında ve tutabildiğinde onu cesaretlendirecek sözler söyleyebilirsiniz. Tebrik etmeniz, onu övmeniz güdülenmesini destekler. Elbette, tam tersi durumlar da yaşayabilirsiniz. Bebeğiniz çişini, kakasını tutamayabilir, üzerini ve etrafı ıslatabilir. Bu durumda sakin kalın, aşırı titiz davranmayı ve başarabileceği konusunda onu cesaretlendirin.
Gece ile gündüz eğitimi ilk başlarda paralel gitmeyebilir. Gece tuvalet eğitiminde ilk etapta bez kullanmanız gerekebilir. Ancak bu süreci fazla uzatmamaya özen gösterin. Gündüz, gece ve dışarıda fark etmeden süreci tam bir şekilde yürütmek bebeğinizin kafasının karışmasını engeller. Bu yüzden gece de bebeğinizi tuvalete kaldırmaya çalışın. Bez kullanmayın. İlk etapta yatak ıslatma durumları sık görülebilir. Sabırlı olun. Bu dönemde yatak koruyucu kullanmanız hijyenik açıdan faydalı olabilir. Kuruluk süresi uzadıkça bebeğinizin kas kontrolünü gece de edinmeye başladığını anlamış olursunuz. Sabah kuru kalkan bebeğinizi de överek ve güzel sözler söyleyerek ödüllendirmeyi unutmayın.
Tuvalet Eğitimine Ne Zaman Başlanmalı?
Tuvalet eğitimi için en doğru zaman, bebeğinizin yeterli olgunluğa eriştiği zamandır. Uzmanlar genel olarak çocuklar için en ideal zamanın 18-36 aylar arası olduğunu söyler. Ancak her çocuğun biricik, gelişiminin ise bireysel olduğunu akıldan çıkarmamak gerekiyor. Bu bakımdan çevrenizde eğitime daha erken ya da geç başlayan kişilerin söylemlerine denk gelebilirsiniz. Sizin dikkate alacağınız şey ise kendi bebeğinizin gelişimidir. Bunun için aşağıda sayacağımız belirtilerin bebeğinizde olup olmadığına dikkat ederek bir karara varabilirsiniz:
- Ortalama iki saat bezinin kuru kaldığını gözlemlemeniz
- Tuvalet, klozet ve tuvalet yapma gibi konulara ilgisinin olması
- Bezini çekiştirmesi, bezinden rahatsız olduğunu size fark ettirmesi
- Kıyafetlerini indirme ve çekme gibi temel becerileri edinmiş olması
- Sözle ve vücut diliyle sizi tuvalete yönlendiriyorsa
- Bağırsak hareketleri öngörebileceğiniz bir düzene sahipse
- Talimat ve yönergeleri anlamakta zorluk çekmiyorsa
- Ruhsal ve duygusal yönden hazırsa, tuvalete ya da lazımlığa direnç göstermiyorsa
Yukarıda saydığımız işaretlerin hepsini birden bebeğinizde görmeniz şart değildir. Birkaçını bebeğinizde gözlemlediyseniz eğitime başlayabilirsiniz.
Tuvalet Eğitimi Sırasında Nelere Dikkat Edilmeli?
Tuvalet eğitimi çocukların gelişiminde çok önemli bir yere sahiptir. Kişilik gelişimine de etki eden hassas bir süreçtir. Hem sizin hem de bebeğinizin bu süreci en iyi şekilde geçirebilmesi için bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Şimdi gelin bu püf noktaları sıralayalım:
- Süreç boyunca sabırlı olmak altın kuralınız olmalıdır.
- Bebeğinizin tuvalet eğitimine hazır olduğundan emin olun. Kardeş doğması, taşınma, hastalık gibi dönemlere denk gelmemesi önemlidir.
- Evde bir ağabey ya da ablanın varlığı sürecin daha kolay işlemesine yardımcı olabilir Çünkü çocuklar model alarak ve taklit ederek pek çok şeyi öğrenirler.
- Etraftan duyduklarınıza göre kendiniz ve bebeğinizi şartlamayın. Unutmayın, her çocuk biriciktir.
- Olumlu ya da olumsuz tepkileriniz abartılı olmamalı. Fazla titiz olmaktan da kaçının.
- Üzerini kendisinin indirmesi konusunda onu teşvik edin.
- Bebeğinizin sıvı tüketim miktarını göz önünde bulundurarak tuvalete yönlendirin.
- Tuvalet sonrasında elini yıkmasını sağlayın.
Tuvalet eğitimi minik yavrunuzun bireyselleşme yolunda attığı dev adımlardan biridir. Birey olma yolunda onu en iyi destekleyecek kişi de elbette sizsiniz. Sabırla, ilgi ve sevgiyle geçilecek bir eşik daha sizleri bekliyor…
