Bebek sağlığı ve gelişimi için kaliteli ve rahat uyku önemli! Yenidoğan bebekler için bu süreç her ne kadar ebeveynleri zorlasa da sağlıklı bir uyku alışkanlığı kazandırmak üzere minikleri belirli saat aralığında yatırmaya ve aynı saatlerde uyandırmaya özen göstermek gerekir. Bebek gelişiminde beslenme kadar önemli olan uyku, özellikle miniklerin 0-3 yaş aralığındaki dönemde beyin gelişiminin %80’ini sağlar. Uyku esnasında salgılanan melatonin hormonu, miniklerin bağışıklık sisteminde güçlülük sağlama ve büyüme hormonunun salgılanması açısından oldukça önemli. “Uyusun da büyüsün” sözü de tam olarak buradan gelir. İyi uyuyan bir bebek, hem iyi beslenir hem de sağlıklı bir büyüme evresi geçirir.
Bebeklerde Uyku Düzeni Nasıldır?
Her bebeğin uyuma saati, toplam uykuda kalma süresi farklılık gösterebilir. Bebek uykusu konusunda bir düzen oluşturmak her bebekte farklı süreçlerde gerçekleşir. Bu düzen için belirli bir yaş aralığından söz etmek doğru değildir. Ancak miniklerin büyüdükçe alışkanlıklarının kemikleşeceği söz konusu olacağı için, uyumakta zorluk çeken bebekler için ebeveynlerin bu sorunu erken dönemde çözmesi fayda sağlayacaktır. Pek çok bebek, ancak 4 aylık dönemi doldurduğu zaman uykusu düzene girmeye başlar. Bu dönemde bebekler gündüz saatlerinde daha uzun uyuyup gece uyumalarını daha fazla sağlamlaştırır. Dolayısıyla bebek uyku düzeni 5. aydan itibaren başlar denilebilir. Ancak anne babalar bu düzeni doğumdan itibaren kazandırmaya çalışırsa bir uyku eğitimine ihtiyaç duymadan sağlıklı bir düzen oluşturabilir. Üç aylığa kadar olan bebekler için günde 14 ila 17 saat arasında uyuması tavsiye edilir. Bunun yaklaşık olarak 8 saati gündüz iken, diğer 8-9 saati de gece uykusudur. Yenidoğan döneminde bebekler sık uyanırken, 2-3 aylık bebekler üç ila dört saat kadar aralıksız uyur. 2 yaşına kadar olan dönemde bebekler gündüz hem de gece uyurken, bu oran 2 yaşından sonra gündüz 1 ila 1.5 saat aralığına düşebilir.
Bebeklerde Uyku Kalitesi Uyku Düzenini Etkiler mi?
Bebekler için en temel fizyolojik ihtiyaçlardan biri hiç kuşkusuz uykudur. Beyin gelişimi ve fiziksel gelişim, derin uyuma esnasında salgılanan büyüme hormonuyla gerçekleşir. Uyuma derinliğinin arttığı ve REM evresine geçen miniklerde sağlıklı bir fizyolojik gelişim meydana gelir. REM uykusunu yeterince alamayan bebekler ise gerginlik ve huzursuzluk problemleri başlar.
Yetişkin bir insandan daha fazla REM uykusuna ihtiyaç duyan bebekler, uzun bir süre uyumuş olsa dahi bu evreye geçmemesi halinde uyuma kalitesinde düşüş yaşanabilir. Bu sebeple REM uykusuna geçiş sağlamak için miniklerin bulunduğu oda sıcaklığını doğru ayarlamak, karnı tok yatırmak, bezini değiştirmiş olmak, karartma perdeleri kullanmak ve günlük rutinlerine sadık kalmak gibi faktörler sağlanarak uyku kalitesinde ve bunun sonucunda uyuma düzeninde artış sağlamak mümkündür.
Geceleri bebeklerinin yanında olan ebeveynlerin, uyuma evresini bozmamak adına yavaş ve sakin bir şekilde hareket etmesi önem taşır. Bununla birlikte çok gerekli olmadığı sürece bebeğin altı değiştirilmemeli ve bez nazik bir şekilde kontrol edilmelidir. Bebeklerin kendilerini oyun zamanında hissetmemesi için de sesli ve hareketli oyuncakları bebeklerden olabildiğinde uzak tutmakta fayda bulunur. Aynı zamanda uyuyan bir bebeği beslemek de REM geçişini önemli ölçüde etkileyecektir.
Bebeklerde Uyku Kalitesi Nasıl Artırılır?
Bebeklerin uyuma kalitesini artırmak üzere yapılabilecek çeşitli püf noktalar vardır. Öncelikle miniklerin uyuma saatleri, biyolojik ritme göre düzenlenebilir. Bebeklerin geç saatlerde uyutulması, bu sürenin uzun olacağı anlamını taşımaz. Hatta bebekler bu sebeple yorgun düşebilir ve de uyuma düzeni olumsuz bir şekilde etkilenebilir. Uykuya dalmakta güçlük çeken bebeklerde belli bir süre sonra kronik uykusuzluk da meydana gelebilir. Bu sebeple miniklerin yorgunluk belirtileri ebeveynleri tarafından iyi gözlemlenebilir. Esas olarak bebeğin kaliteli bir şekilde uyuması için yapılabilecekleri sıralayabiliriz:
- Bebeğe ılık banyo yaptırmak,
- Masal veya kitap okumak,
- Şarkı ya da ninni söylemek,
- Dinlendirici müzik dinletmek,
- Memede uyuma alışkanlığını kazandırmamak,
- Sağlıklı ve düzenli olarak beslemek,
- Papatya veya lavanta yağı ile bebeğe masaj yapmak bebeklerin uyku kalitesini önemli ölçüde artıracaktır.
Minikler için yatma vakti rutini oluşturmak, hem ebeveynlere hem de bebeklere kolaylık sağlar. Uyumadan önce gerçekleştirilen bu rutinler sayesinde bebekte uyuma vaktinin geldiği hissi uyanır ve uyumaya hazırlanmasında yardımcı olur. Bebeğin rahat uyumasına destek olmak için onların uyuma esnasında çıkardığı sesler ile uyandığı zamanlarda çıkardığı sesler anne ve babalar tarafından dikkatlice gözlemlenebilir. Bu gibi durumlarda bebeğin uyanmaya başlaması ile beslenme ya da bez değiştirme işlemleri yapıldıktan sonra uykuyu bölmemek adına onu nazik hareketler okşamak, bölünmeden tekrar uyumasına yardımcı olabilir.
Bebeklerde Uyku Kalitesini Artırabilecek Ürünler Nelerdir?
Yenidoğan bebekler sık aralıklarla uykuya dalıp aynı sıklıkla uyanırlar. Karınlarının acıkması, dışkılama yapması, gaz problemleri ve daha pek çok faktör bebeklerin sık uyanmasına yol açar. İhtiyacı giderilen bebek, başka bir rahatsızlığı olmaması durumunda kolayca uyku haline geçiş yapabilir. Bebeklerin uykusunun sıklıkla bölünmesi hem onlar için hem de ebeveynler açısından önemli bir sorun haline gelir.
Genel olarak 5 yaşın altındaki çocukların pek çoğunda uyku sorunu yaşanır. Birçok farklı sebepten kaynaklanan bu sorun, temelde miniklerin sağlıklı ve düzenli bir uyuma alışkanlığının olmaması neticesinde gerçekleşir. Yenidoğan döneminden itibaren miniklere bir rutin oluşturmaya çalışılarak bebeğin hem fiziksel hem de zihinsel açıdan verimli bir gelişim göstermesi sağlanabilir. Bununla birlikte bebeklerin uyumasını zorlaştıran ateş, bebeğin nefes almasında zorluk çekme, oda sıcaklığını ölçme gibi ürünlerden de faydalanılabilir. Bebeklerin uyuma kalitesini artırabilecek olan bu ürünler sayesinde ebeveynler REM uykusuna geçiş sürecini hızlandırabilir.
Uyuma kalitesini artıran ürünlerden biri olan nasal burun aspiratörü, burnu tıkalı bebekleri rahatlatarak daha rahat bir şekilde uyumalarına yardımcı olur. Hassas vakum ayarı ve kolay temizlenebilir özelliğiyle miniklerde konforlu bir kullanım sağlar. Bir diğer alternatif olan nem ölçer, bebek odasındaki nemi ve sıcaklığı ölçerek ebeveyni bilgilendirir. Bebeğinizin rahatını artırmaya yönelik cihaz sayesinde bebekler huzurlu bir gece geçirebilir.
