Ebeveynler, yavrularının varlığından haberdar olduğu andan itibaren bebeklerini bekler, ilk aylar uykusuz kalır; maması, tuvaleti, oyunu derken ağzından çıkacak bir kelime için gün sayar. Bebeklerinin çıkardığı her sesi anlamlandırmaya çalışırlar. Bebek konuşma sürecinde ilk anne mi, baba mı yoksa bambaşka bir kelime mi söyleyeceklerini hep merak ederler.
Söyleyeceği tek bir kelime için bile ne kadar sabırsızlandığınızı biliyoruz. Ancak hemen söyleyelim, bebekler ne zaman konuşur? Bebek konuşma süreci nasıl işler? sorularının cevabı bebekten bebeğe değişiklik gösterir. Bebeklerde dil gelişimi, bilişsel gelişim, sağlık durumu ve çevresel nedenler gibi pek çok faktör bebeklerde konuşma zamanını etkiler. Şimdi gelin, bebeğinizin konuşma sürecini ve dil gelişimini detaylandıralım.
Bebekler En Erken Ne Zaman Konuşur?
Yepyeni bir çevreye gözlerini açmış olan bebekler ilk aylarda oldukça iyi bir dinleyicidir. 0-6 ay çevresini, anne ve babasını dinleyerek sesler taklit etmeye çalışır. 6. aydan sonra kendi sesini ve çevredeki sesleri yavaş yavaş tanımaya başlayarak tepkiler verir. Bebeğinize ismiyle seslendiğinizde anlıyormuş gibi davranır. Artık sizin mimiklerinizden de anlamlar çıkarmaya başlar. Bebekler en erken ne zaman konuşur? sorusunun ise net bir cevabı yoktur. 8. ile 18. aylar arasında anlamlı sözcükler duyulması beklenir. Genellikle 1 yaşından sonra basit kelimeler duyulmaya başlanır. Peki, bebekler ilk ne der? İlk başta sesleri taklit ile başlayan konuşma serüveninde bebeğinizin ilk kelimeleri mama, baba, dede gibi sözcükler olacaktır.
Bebekler En Geç Ne Zaman Konuşur?
Bebeklerde dil gelişimi 1 yaşından sonra hız kazanır. Dil ve ses gelişimi doğru ilerlemiş bir bebeğin 2 yaşının sonuna doğru anlamlı cümleler kurması beklenir. 2 yaşına gelince bebeğinizin ağzından “baba al”, “anne gel” gibi cümleler duyabilirsiniz. Bu nedenle bebekler en geç ne zaman konuşur? sorusunun cevabı için 2 yaşının sonları diyebiliriz.
Bebek konuşmasında gecikmenin birçok sebebi olabilir: Çevresel, sosyolojik, fiziksel ve nörolojik etmenlerin yanı sıra işitme sorunu, uyaran eksikliği, otizm spektrum bozukluğu ya da down sendromu da bu nedenlerden biri olabilir. Her bebeğin gelişim süreci farklıdır. Bu yüzden bebek konuşma geriliği ile karşılaşıldığında bu durumun sebebi yakından incelenmeli ve profesyonel destek alınarak gerekirse dil terapisi sürecine başlanmalıdır.
Down sendromlu ya da otizmli bebeklerdeki motor sorunlar nedeniyle çene kaslarının zayıf olması, dişlerde bozukluk, dilin dışarı çıkma eğiliminde olması gibi durumlar gözlemlenebilir. Bu nedenle otizmli ya da down sendromlu bebek konuşma geriliği ile sıklıkla karşılaşılır. Basit kelimeler oluşturma, uzun cümleler kurma ve kelimeye ek ekleme gibi eylemlerde sorun yaşayabilirler. Bu hastalıklardan birine sahip olan bebeklerde görülen ses ve hareketlere tepki vermede zorlanma ve dikkat dağınıklığı nedeniyle bebek konuşma becerilerinin gelişmesi uzun zaman alabilir.
Otizmli bebekler ne zaman konuşur? Down sendromlu bebekler ne zaman konuşur? soruları için net bir cevap vermek son derece güçtür. Down sendromlu ya da otizmli bebeklerde bebek konuşma başlangıcı genellikle geç görülür. Hiç konuşmayan bebeklerin sayısı ise oldukça azdır. Otizm spektrum bozukluğu ya da down sendromuna sahip bebeklerde konuşma geriliğinde dil ve konuşma terapisiyle anlamlı düzeyde ilerleme sağlanabilir.
Bebekler Ne Zaman Cümle Kurar?
Bebeğinizin 2,5 yaşını geçmesiyle kelime dağarcığının ortalama 400’e ulaşması beklenir. Artık anlamlı kelimeler kullanabilen bir bebek tam olarak ne zaman konuşur? diyorsanız biraz daha beklemeniz gerekecek.
3 yaşına girmesiyle birlikte bebek konuşma yetileri oldukça gelişir. Kelimeleri birleştirmeye ve anlamlı cümleler oluşturmaya başlar. Düzgün cümleler kuramasa da devrik cümlelerle kendini çok rahat ve akıcı bir şekilde ifade edebilir.
Bebek Anne Baba Demeye Ne Zaman Başlar?
6. aydan sonra bebeğiniz sizin de sürekli kullandığınız sesleri fark etmeye ve onları sık sık tekrar etmeye başlar. Bu sesleri birleştirir ve yavaş yavaş ilk basit kelimelerini oluşturur. Yani 6. aydan sonra her an “anne” ya da “baba” kelimesini duyabilirsiniz!
Bebeğin Konuşması için Ne Yapılmalı?
Her ebeveyn bebek konuşma sürecinde, dil gelişimini desteklemek ister. Bu noktada bebeğin ilk tanıştığı kişiler olan ebeveynlere önemli sorumluluklar düşer. Onlar için yapabileceğiniz birçok şey var. Şimdi gelin, neler yapabileceğinize göz atalım:
Sık Sık Konuşun
Bebeğiniz doğduğu andan itibaren onunla konuşmanız dil gelişimine katkı sağlar. Söylediğiniz kelimeleri anlamlandıramasalar da ses tonunuzdan ya da mimiklerinizden ne anlatmak istediğinizi anlayabilirler, tepki verebilirler. Onunla sık sık konuşmanız dile yatkınlığını artırır ve bebek konuşma sürecinin hızlanmasına katkı sağlar.
Onun Gözü Olun
O, bu dünyada henüz çok yeni. Gördüğü hiçbir varlığı tanımıyor. İlgi gösterdiği her nesnenin adını söyleyerek, belki sesini çıkararak onun gözü olabilirsiniz. Emin olun, sizin çıkardığınız sesler ve söylediğiniz isimler bebeğinizin dil gelişimine oldukça yarar sağlayacaktır.
İyi Bir Dinleyici Olun
Bebeğiniz konuşmaya başladığı andan itibaren kendini ifade etmeye çabalar. Bu çabasına kayıtsız kalmayıp çocuğunuzun size anlattığı her şeyi sabırla dinleyip ona tepkiler vermek ve sorular sormak dil ve konuşma gelişimine katkı sağladığı gibi çocuğunuzun kişiliğine de olumlu etkilerde bulunur.
Bebeğinizle Müzik Dinleyin
Bebeğiniz 4. aydan itibaren ortamdaki sesleri duymaya başlar. Bu dönemden itibaren bebeğinizle dinleyeceğiniz müzikler onun seslere karşı daha duyarlı olmasını sağlar. Birlikte söyleyeceğiniz şarkılar bebek konuşma sürecini hızlandırır.
Bebeğinize Kitap Okuyun
Erken dönemlerde bebeğinize yeni sesler ve kelimeler katmanın dil ve konuşma gelişimine katkısı büyüktür. Yeni sesler ve kelimeler öğretmenin en iyi yolu da bebeğinize kitap okumaktır. Bebeğinize ne kadar çok kitap okursanız ona o kadar çok yeni kelime katarsınız. Ayrıca kitaplar, anne-baba ve bebek arasındaki iletişimi kuvvetlendirir.