Minik yavrunuzu kucağınıza aldıktan sonra birden etrafınızda size ebeveynlik ve bebek bakımı ile ilgili tavsiyelerde bulunan ve annelik deneyimlerinden bahseden birçok kişi olduğunu fark edebilirsiniz. Anneniz ve kayınvalideniz de dâhil olmak üzere yenidoğan bebek görmeye gelenler, arkadaşlar, komşular ve hatta yoldan geçenler… Etrafınızdaki kişiler size bu heyecanlı süreçte tamamen iyi niyetleri ile yol göstermeye çalışsalar da kimi zaman yanlış bilgi de verebilirler. Size sunulan tavsiyeleri her zaman sorgulamanız ve bir uzmana teyit ettirmenizde fayda var. Şimdi dilerseniz gelin, önce bebek gelişiminden kısaca bahsedelim, sonra ise bebek bakımı konusunda doğru bilinen yanlışları sıralayalım ve doğru bilgileri paylaşalım.
Bebeklerde Gelişim Süreçleri ve Normal Motor Gelişim
Bebeğiniz dünyaya geldikten sonra hızla büyür. Her geçen gün becerilerine bir yenisini ekleyerek büyüme yolculuğuna devam eder. Bebeklerde aylara göre motor gelişim sürecini kısaca şöyle özetleyebiliriz:
- Yenidoğan bebek gelişiminde vücut hareketlerine daha çok refleksler yön verir. Refleksler oldukça önemlidir; çünkü bebeğin yeni dünyaya adaptasyonuna yardımcı olur. İlerleyen aylarda ise istemli hareketlerle beraber kendiliğinden ortadan kalkar.
- 2 ve 3 aylık bebek gelişiminde ışığa yönelme, yüze bakma, 90-180 derecelik bir göz takibi beklenir.
- 4 aylık bebek gelişiminde baş kontrolünün oluşmaya başlaması, nesneleri kavrama, destekle oturmaya başlaması beklenir.
- 5 aylık bebek gelişiminde yüzüstünden sırtüstü dönme hareketleri yapmaya, eşyalara uzanmaya, otururken başını dik tutmaya başladığı görülebilir.
- 6 aylık bebek gelişiminde nesneleri kavrama becerisinin ve beden kontrolünün gelişmesi beklenir.
- 7 aylık bebek gelişiminde ayakta durma, desteksiz oturma, nesneleri bir elinden diğerine aktarma, bardak kaşık kullanma gibi becerilerin gelişmesi beklenir.
- 8 aylık bebek gelişiminde eşyalara tutunarak ayağa kalkma isteği uzaktaki eşyalara uzanma gayreti görülebilir.
- 9 aylık bebek gelişiminde otururken ayağa kalkma, emekleme, daha uzun süre oturma gibi beceriler kaydedilir.
- 10-11-12 aylık bebek gelişiminde anne baba demesi, destek alarak yürümeye başlaması, kitabın sayfalarını çevirmesi gibi becerilerin gelişmesi beklenir.
Bebek Bakımında Doğru Uygulamalar Nelerdir?
Bebek bakımı konusunda annelerin aklına en çok ateş, öksürük, ishal, kabızlık, diş çıkarma, gaz sancısı gibi konular takılır. Sizin de aklınız bu konularda karışıyorsa dert etmeyin. Bebek bakımı ile ilgili yanlışların üzerini çizdik ve doğru uygulamaları sizin için derledik:
- Bebeklerde diş çıkarma döneminde ateşin yükseleceği yönünde bir düşünce vardır. Ancak bu dönemde bebeklerde ateş, ortalama 38-38.5 arasında seyreder.
- Yenidoğan bebeklerin üşüyeceği kaygısıyla kat kat giydirilmesi doğru değildir. Siz kaç kat giyiyorsanız bebeğinize bir kat fazla giydirmeniz yeterlidir. Ancak prematüre bebeklerde cilt altında bulunan yağ dokusu yeterince gelişmediği için ortam ısısının biraz daha yüksek olması gerekebilir.
- Bebeklerde kabızlık sık yaşanan sorunlardan biridir. Bu dönemde bebeklerde kabızlığa ne iyi gelir sorusuna cevap ararken çevrenizden zeytinyağı cevabını alabilirsiniz. Bunun yerine bebeğinizi lifli gıdalarla beslemeyi deneyebilirsiniz.
- Hastalık dönemlerinde en sık görülen sorunlardan biri ateştir. Bebeklerde ateş nasıl düşürülür sorusuna sirkeli su cevabının verildiğini görebilirsiniz. Ancak uzmanlar sirkeli suyun ateş düşürme konusunda bir fonksiyonunun olmadığını, tam tersi ateşi artırabileceğini söylüyor. Bunun yerine sadece ılık su ile uygulama yapabilirsiniz.
- Bebek bakımında saç, diş ve tırnak bakımı önemli bir yer tutar. Bu noktada bebeklerin kırkının çıkmadan tırnaklarının kesilmemesi yönünde genel bir kanı vardır. Ancak bebeğinizin kırkını beklemeden uzayan tırnaklarını kesebilir, anne bebek bakım çantasının olmazsa olmazı olan uygun bir bebek bakım seti ile minik yavrunuzun bakımını gerçekleştirebilirsiniz.
- Bebeklerde ishal de sık görülen sağlık sorunlarından biridir. Bebeğinizde ya da çocuğunuzda ishal ve kusma gözlüyorsanız tekrar kusacak kaygısıyla beslenmesine ara vermeniz doğru değildir. Öğün sıklığını artırıp miktarda azaltmaya gidebilirsiniz. Bebeğiniz emiyorsa emzirmeye devam etmeli, hatta daha sık emzirmelisiniz. Bebeklerde ishale ne iyi gelir sorusuna patates, muz, yoğurt, taze meyve suyu, ızgara balık, ayran gibi gıdalar ve bol sıvı şeklinde cevap verebiliriz.
- Hastalık dönemlerinde ve mevsim geçişlerinde bebeklerde burun tıkanıklığı da sık rastlanan bir sorundur. Huzursuzlanma ihtimalleri ve minicik burunları düşünülünce bebeklerde burun temizleme biraz zor olabilir. Bebeklerde burun tıkanıklığına ne iyi gelir sorusuna cevap bulmak için ise öncelikle bir uzman hekime görünmeniz gerekir. Çünkü pek çok sebep bu sorunu yaratabilir.
- Sanıldığının aksine bebeklerde isilik sadece terleme ve ısıya bağlı olarak gelişmez. Ateşli hastalıklar, nefes almayan kıyafetler, dar giysiler sebebiyle de görülebilir.
- Özellikle yenidoğan döneminde gaz sancısına oldukça sık rastlanır. Ağırlıklı olarak ilk üç ay sürdüğü bilinir Ancak gaz sancısını daha yoğun ve uzun soluklu yaşayan bebekler de vardır. Bebeklerde gaz sancısına ne iyi gelir sorusuna hafifçe sallamak, ılık havlu uygulamak, karın bölgesine masaj yapmak, ilgi ve şefkat göstermek şeklinde cevap verebiliriz.
- Bebeklerde öksürük denilince akla ilk olarak üşütmeye bağlı hastalıklar gelse de alerjik durumlar da öksürüğe neden olabilir.
Bebeğim Aç Mı Kalıyor?
Doğumdan sonra en büyük kaygılarınızdan birinin bebek bakımının yanı sıra onun beslenmesi ve kilo alımı olduğuna eminiz. Bu yüzden ağlayan bebek görüldüğünde akla gelen ilk olarak “Acaba karnı mı aç?” sorusu gelir. Ancak unutmayın ki, bebeğiniz ağlama tepkisini sadece açlık durumunda göstermez. İlgi, bez değişimi, gaz, uyku gibi isteklerini de ağlayarak size duyurur. Bebeğinizin tokluğu konusunda kafanız karışıyorsa en önemli ölçütünüz idrar ve dışkı miktarı olmalıdır.
Sürekli Emzirmeli Miyim?
Yenidoğan bebeğinizi ilk etapta iki saatte bir emzirmeniz yeterlidir. Onu sürekli göğsünüzde tutmanız göğüs uçlarında yara oluşmasına neden olabilir. Ayrıca bu durum sütün birikmesini de engelleyeceğinden bebeğinizde tokluk oluşmasını engelleyebilir.
Bebeği Kundaklamak Zararlı Mıdır?
Bebeğin geleneksel yöntemle tüm vücudunun sıkı bir şekilde kundaklanması zararlı olabilir. Özellikle kalça çıkıklığına neden olabilir. Ancak huzursuzlanan bebeğinizin sakinleşmesi ve uykuya geçişinin kolaylaştırmak için “yarım kundak” yapmanızda bir sakınca yoktur.
Evcil Hayvanları Bebekten Uzak Tutmalı Mıyım?
Bebeklerin vücudu yaşadıkları ortama göre antikor üretir ve bağışıklık sistemi de buna göre gelişmeye başlar. Bu bakımdan bebeğinizin -eğer alerjisi yoksa- evcil hayvanlarla yakın olmasında bir sakınca yoktur. Hatta bebeğinizin evcil hayvanlarla birlikte büyümesi sosyal ve duygusal gelişimine fayda sağlar. Özgüven ve sorumluluk duygularının gelişmesine katkıda bulunur.
Bebeğinizi büyütme yolunda onun en büyük rehberi sizsiniz. Minik yavrunuzun bebek bakımını yaparken en doğru, en ideal ve en faydalı olanı yapma konusundaki hassasiyetiniz her şeyden öte. Öyleyse, bu yolda kulaktan dolma bilgiler yerine her zaman bilimin gösterdiklerinin izinden gitmeye gayret edin. Ne de olsa her şey minik bebeğinizin iyiliği için…
